Email adres

Email: hofhoveniers@gmail.com

24-08-2008

Over Anthoni van Langelaer



Anthoni van Langelaer (zoon van Simon van Langelaer en Elisabeth Clasinck) bevond zich in goed gezelschap toen hij op 5 december 1639 werd gedoopt in de Groote Kerk in 's Hage. Doopgetuigen waren Johan van der Lisse en Jaco Soggaerts. Johan van der Lisse was notaris in 's Hage van 1628 tot 1658. En Jacomina Soggaerts (1592-1658) was de weduwe van C. Wijnants van Resande, de gewezen rentmeester van 't Graafschap Buren in dienst van prins Frederik-Hendrik.
Anthoni werd in het doopboek ingeschreven onder de naam Langeraer.


Omdat Anthoni's vader Simon van Langelaer op 24 december 1648 was overleden werd diens functie, "hovenier en plantagemeester van den tuyn ende plantagien tot Buren" op 4 maart 1649 "bij provisie in zijn vaders plaats" aan zoon Anthoni overgedragen. Tegen een tractement van driehonderd ponden per jaar. Anthoni was toen pas 9 jaar oud maar was omgeven met familieleden die ervaring hadden in de aanleg en het onderhoud van een kasteelpark. Hij bleef met zijn moeder op het kasteel Buren wonen. Daar woonde ook nog zijn grootvader Albert Clasinck, slotbewaarder van 't casteel Buren, die er op toegezien zal hebben dat Anthoni zich in de functie van plantagemeester kon ontwikkelen. Dan was daar ook nog familielid Reyer van Langelaer uit Wijk bij Duurstede, hovenier op Buren en Zuylestein, boomkweker en eigenaar van vele boomgaarden, op wie Anthoni kon rekenen. Totdat hij bijna 20 jaar oud was. Reyer van Langelaer overleed namelijk in 1658 in Wijk bij Duurstede.

Inmiddels was de belangstelling van de prinselijke familie Oranje Nassau voor de kasteeltuin van Buren verminderd. De zoon en kleinzoon van prins Frederik-Hendrik (Willem I en II) hadden hun interesses verlegd naar een nieuw jachtslot in Dieren en in later jaren naar Het Loo in Apeldoorn. Hare Hoogheid Amalia van Solms (1602-1675) wilde nog wel graag regelmatig rozenwater uit haar rozentuin in Buren ontvangen.
"Onder de declaratie van hovenier van Buyren Anthony van Langelaer over branden van roosewater in den jare 1662 is ordonnantie goedgekeurd als volgt...Sijne Hoochgh...declaratie ter somma van 36 ponden 12 shilling"...

Op 11 december 1660 trouwde Anthoni van Langelaar met Geertrijd Spuks van der Biesstraten, jongedochter van 's Hertogenbosch. Er werden in het huwelijk van Anthoni en Geertrijd kinderen geboren in 1662, 1664, 1667, 1669, 1672, 1674 en 1676. Er overleden kinderen in 1667, 1673 en 1674. Bij de doop van zoon Sijmon van Langelaar op 8 december 1669 in Buren kwam de familie uit Wijk bij Duurstede over. Doopgetuigen waren Dirck van Langelaer, oudschepen/raad/kameraar en kerkmeester van Wijk bij Duurstede en zijn dochter Catharijn (geboren 1651)


In later jaren begon Anthoni van Langelaer met het schrijven van een handschriftdocument over bloemen, bomen en planten, lustpriëlen, latwerken etc. met daarin veel eigen tekeningen. In zijn "handleiding" over het zaaien en planten van sinaasappelbomen beschrijft hij een kort bezoek aan Sr. Boreel in Noordtwijck, die zich destijds (2e helft 17e eeuw) kennelijk ook bezig hield met het zaaien van citrusbomen. Daarnaast verwijst hij naar het boek van G.B. Ferrari: Hesperides (1646).

Het handschriftboek is gelukkig bewaard gebleven.
archiefonderzoek door auteur

10-08-2008

Over A.P. Blom



Een van de leveranciers/hoveniers van bloemen, planten en bomen van Prins Frederik-Hendrik voor zijn paleistuin in Honselaarsdijk was Arent Pietersz. Blom. In 1634 leverde hij voor de eerste aanleg van die paleistuin een grote partij abeel heesters en ypen heesters, tegen betaling van 820 Ponden. Hij moest ze ook (laten) planten. In 1639 volgt een nieuwe levering van planten en bloemen door hem zelf in de tuin van Honselaarsdijk te planten. In 1640 gevolgd door een nieuwe lading bloemplanten ditmaal voor de kasteeltuin in Buren. En in 1640 tevens bloemen voor beplanting in potten in Honselaarsdijk, gevolgd door bloemplanten en bollen voor de tuin in 1640 en 1641. Verder kersen- en perzikkebomen en plantsoenen van bloemen in 1643. En een partij bollen die in september 1643 in de paleistuin Honselaarsdijk zijn geplant. In 1644 werden weer - dit maal voor 156 carolus guldens - bollen, bloemen en planten geleverd en geplant. De leveranties gingen door tot juli 1648. In 1652 worden de leveranties van bloemen, bollen en bloemplanten en het planten daarvan overgenomen door Jan van der Groen (een familielid van A.P. Blom). En wel voor de oude en tweede nieuwe tuin in Honselaarsdijk.


Op 17 juni 1605 trouwt Aernt Pietersz. Blom, -- van de Hof van Holland, jongeman van 't lant van Mechelen, met Sara Monnier, jongedochter van -, beiden wonend alhier ('s Hage). Trouw in de Groote Kerk in s' Hage.


Zijn zoon Maerten Blom werkte enige tijd samen met Simon van Langelaer (deze is hovenier van Sijne Hoogheit in de regio 's Hage en voorts in Buren/Breda/Zuylestein).


Maerten Blom trouwde, in de Groote Kerk van 's Hage op 15 november 1643. Zijn eerste kind werd op 13 november 1644 gedoopt als Arnoudt Blom. Doopgetuige: Arnt Pietersz. Blom. Er volgden nog 4 kinderen. Maerten Blom woonde op de Singel in 's Hage.
(archiefonderzoek auteur)