Over Simon van Langelaer

Simon van Langelaer (1606-1648) was hofhovenier en plantagemeester in dienst van Prins Frederik-Hendrik (1584-1647)

Über Simon van Langelaer (1606-1648), Hofgärtner und Plantagemeister (Planteur) in Dienst von Prinz Friedrich-Heinrich(der Schwiegervater von der Grosse Kurfürst 1620-1688).

Simon van Langelaer werd in 1640 door het Hof aangesteld als "Hovenier der Tuynen, Hoven, en Plantagien vide Plantagemeester" voor het kasteelpark te Buren. Vóór die tijd had hij al ruim 4 jaar ervaring opgedaan in de paleistuinen van prins Frederik-Hendrik in de omgeving van 's Gravenhage. En wel onder meer in de paleistuin van Ter Nieuwburg in Rijswijk (1638) en waarschijnlijk ook in de paleistuin van Honselaarsdijk. In de archieven en notariële akten in 's Gravenhage treffen we Simon van Langelaer vanaf april 1637 tot en met 1639 aan als 'hovenier van Sijne Hoochheit'. In Ter Nieuwburg werkte hij ondermeer samen met Maerten Blom. Deze was een zoon van Arnt Pietersz. Blom, de hofhovenier in Honselaarsdijk. De laatste was tevens de schoonvader van hofhovenier Jan van der Groen. De tuinen en paleizen in Rijswijk en Honselaarsdijk bestaan al lang niet meer.

Buren. Al in 1629 was begonnen met de renovatie van kasteel Buren en het omliggende kasteelpark. Frederik-Hendrik besteedde veel aandacht aan de voortgang van de geplande wijzigingen. Monumentale landen werden aangelegd vanaf het kasteel naar het stadje Buren. Beukenhagen werden aangeplant. De Franse tuinarchitect André Mollet werd ingeschakeld in 1632 voor het ontwerp van de parterres (met veel schelpen en gekleurde steentjes). Verder werden grote aantallen bomen en struiken aangeschaft en geplant, zoals laurier, beuken, iepen, lindebomen en meer dan duizend elzenbomen. Voor een groot deel kwamen deze helemaal uit Honselaarsdijk. Ook werden ze betrokken van regionale boomkwekers, zoals Van der Stoop en Reijer Dircksz. van Langelaer. De laatste was eigenaar van vele boomgaarden in en om Wijk bij Duurstede, 'hovenier tot Buren', en tevens schepen en cameraar in het Wijkse stadsbestuur. Zo leverde Reyer in 1641 onder meer "diverse quantiteit van fruytboomen ende witte hagedoorn". Evenals "jonge fruytboomen soo abricoosen als persicken". Verder kwamen een groot aantal fruitbomen uit Honselaarsdijk, zoals kersen, peren, perziken, abrikozen en zelfs vijgebomen en druivenstruiken. Op het kasteelterrein bevond zich ook een renbaan voor paarden. Tussen 1640 en 1647 werden rondom de renbaan bloemen, zoals rozenstruiken en aardbeiplanten als omlijsting geplant.

Dat er veel rozen gebloeid moeten hebben blijkt wel uit het feit dat Simon bijna ieder jaar rozenwater moest (laten) branden en vanuit Buren naar H.H. Amalia van Solms in 's Gravenhage moest brengen. Evenals fruit van de eigen fruitbomen op het kasteelterrein. Simon van Langelaer was ook ingeschakeld bij de aanleg van de kasteeltuin op Zuylesteyn, een bezit van de Oranjes. Ook voor deze tuinen leverde Reyer van Langelaer weer perzikke- en abrikozebomen. Verder reisde Simon regelmatig van Buren naar Breda om daar de nodige opgedragen opzichters werkzaamheden in de kasteeltuin te verrichten.

Simon Anthoniszn van Langelaer, jongeman van Wijck bij Duurstede, wonend in 's Gravenhage, trouwde op 10 juli 1636 met Elisabeth Clasinck, jongedochter wonend op 't Casteel Buren. Haar vader, Albert Clasinck was slotbewaarder op het kasteel Buren. Het eerste Langelaer kind werd op 30 juni 1637 in 's Gravenhage gedoopt maar overleed kort daarop. Vervolgens werd zoon Anthoni van Langelaer geboren en op 4 december 1639 in de Groote kerk aldaar gedoopt. In 1644 werd het derde kind geboren, Willem geheten. Hij was vernoemd naar Prins Willem II, de zoon van Frederik Hendrik. De doop vond plaats "op den sael van den casteel Buren" op 3 maart 1644. Doopgetuige was Princes Maria (Stuart). Zij was de jonge echtgenote van Prins Willem II.

Na zijn aanstelling tot plantagemeester van het kasteelpark Buren ging het echtpaar Van Langelaer vanaf begin 1640 wonen in de in 1635 gerenoveerde woning die boven de kasteelpoort lag. Het salaris van Simon bedroeg destijds 300 carolus guldens. Plus vrij wonen in de ter beschikking gestelde woning. In de functie van hovenier/plantagemeester volgde hij Andries Hoorendonck op die hovenier van Zijne Hoogheid op kasteel Breda èn Buren was. Behalve met de aanleg en het onderhoud van de tuinen, hoven en plantagiën, en het als ordonnans van Hare Hoogheid brengen van fruit naar 's Hage behoorde ook het ontvangen en rondleiden van kasteelparkbezoekers tot de taken van de hofhovenier. "Officiers, vreemde passagiers ende luyden van qualiteit sal hij den hoff met discretie mogen laten besichtigen".

Simon van Langelaer overleed in Buren op 24 december 1648 en werd begin 1649 in de kerk van Buren begraven.